De ontstaansgeschiedenis
Achtergrondinformatie organisatie
Voor de ontwikkeling van de Audiomaquette heeft Hannes Wallrafen (fotograaf/ audiograaf, sinds 2004 blind) in december 2009 een stichting opgericht, de Stichting Geluid in Zicht. Daar waar het eerst een ‘eenvoudig’ plan leek met een korte voorbereidingstijd, kwam GiZ al vrij snel tot de conclusie dat we de Audiomaquette in een stappenplan moesten ontwikkelen. Wij merkten dat we in de voorbereiding uitgingen van veel onbewezen aannames. Een reden voor ons om de wetenschap bij de ontwikkeling te betrekken. Om tot een gefundeerd onderzoek te komen hoe mensen met een visuele beperking tot een optimale waarneming van een maquette komen, is contact gezocht met de universitaire wereld.
Seminar
Op 20 oktober 2010 organiseerde de Stichting een seminar met bijdragen vanuit vele wetenschappelijke disciplines, als input voor het maquetteproject. Middelen en mogelijkheden voor mensen met een visuele beperking om zich vooraf (zelfstandig) vertrouwd te maken met gebouwen en ruimtes die zij betreden, werden geïnventariseerd. De focus lag op het inzetten van schaalmodellen.
Compleet verslag / full report in Acrobat (pdf) & Word (doc):
> Nederlandse versie (pdf)
> Nederlandse versie (doc)
> English version (pdf)
> English version (doc)
Op basis van de uitkomst van dit seminar werden eerste richtlijnen geformuleerd en konden wij aanvragen bij fondsen indienen.
Betrokkenen
Dr. Rob van Lier (FC Donders Institute for Brain, Cognition and Behaviour van de Radboud Universiteit Nijmegen), Prof. Dr. Bert Steenbergen (Behavioural Science Institute (BSI) Radboud University Nijmegen), Prof. Dr. Astrid Kappers (Department Physics of Man Helmholtz Institute, Utrecht University), Dr. René van Egmond (TU Delft, Faculty of Industrial Engineering), drs. Gerard van Wolferen (HKU Hilversum), Drs. Ans Withagen (Koninklijke Visio) leverden waardevolle bijdrages in de ontwikkeling van de Audiomaquette. [eind van tekst ontstaansgeschiedenis of lopende tekst van maken]
Gebouwen
In samenwerking met het atelier Rijksbouwmeester is vanaf eind 2010 een onderzoek gestart naar gebouwen die zich lenen voor het maken van een tactiel en auditief schaalmodel. Er zijn vier gebouwen geselecteerd op basis van aantrekkelijkheid voor blinden en slechtzienden, educatieve en/of architectonische waarde en de mate waarin de organisaties het belang van het project onderkennen. Gebouwen die naast de Tweede Kamer, aan deze criteria voldoen zijn het Muiderslot, het stadhuis in Den Haag en het Muziekgebouw in Amsterdam.
Innovatie
De maquette is vernieuwend. In tegenstelling tot gangbare maquettes vraagt het ontwerp van de Audiomaquette om aanraking. Wij hebben uitgebreid onderzoek gedaan naar het gebruik van maquettes die ten behoeve van mensen met een visuele beperking ontwikkeld zijn. Hoe mooi ook, maar de bronzen buitenmaquette voldoet niet. Het materiaal is te koud, de detaillering misleidend en de schaal te klein. Ons is wel gebleken dat de binnenmaquette de vorm is om meerdere zintuigen tegelijk aan te kunnen spreken. De toevoeging van audio is hierbij essentieel. De tactiele en auditieve ervaringen samen geven de mogelijkheid om tot beeldvorming en beleving te komen.
Onderzoek
Twee masterstudenten, Xiaowei Wang en Muyun Xiao, van de TU Delft zijn in januari 2012 afgestudeerd op het onderzoek naar het tactiele en auditieve schaalmodel. Zij hebben ook de eerste testmodellen gebouwd. Hierbij zijn de tactiele en auditieve voorwaarden gescheiden onderzocht en beschreven.
De masterscripties die hieruit voortkwamen werden gebruikt voor de volgende stappen in de ontwikkeling van de Audiomaquette.
Download hier de masterscripties:
> Download afstudeerverslag Muyun Xiao (pdf, Engels, groot bestand)
> Download afstudeerverslag Xiaowei Wang (pdf, Engels, groot bestand)
Het proefmodel voor de plenaire zaal van de Tweede Kamer
Aanleiding
Naar aanleiding van gesprekken met mensen met een visuele beperking kwam de plenaire zaal van de Tweede Kamer bovenaan het verlanglijstje te staan. Al luisterend naar kamerverslagen, wil men toch graag een beeld vormen van wie of wat waar zijn plaats heeft. Vervolgens werd er contact gelegd met de politiek en het was Jetta Kleinsma van de PvdA die het balletje aan het rollen bracht. Dit resulteerde in een opdracht van de Tweede Kamer om een proefmodel te ontwikkelen.
In het voorjaar van 2012 begonnen wij met maquettebouwers van het architectenbureau NOV’82 aan de bouw van een proefmodel van de plenaire zaal. Voor het auditieve gedeelte van de maquette zijn geluidsontwerpers Leo van der Veen en Robert Bosch betrokken bij het project.
Op 30 oktober 2012 werd het proefmodel getest op zijn toekomstige plek in de Statenpassage van de Tweede Kamer. Naast een groep van mensen met een visuele beperking verkenden Jetta Klijnsma, Anouchka van Miltenburg en andere politici dit eerste model.
Het proefmodel van de Audiomaquette kwam tot stand door ervaringen en de commentaren van de doelgroep. De focus lag op het gebied van de tactiele ervaring van de maquette en of je de twee zintuiglijke ervaringen, het tactiele en het auditieve, tot een ruimtelijk beeld kon vormen (mental image). Na de 30 oktober presentatie verkreeg het proefmodel een plaats binnen de ruimtes van ProDemos – Huis voor democratie en rechtsstaat. Het traject dat op 30 oktober 2012 uitmondde in de presentatie van het proefmodel werd onder andere gefinancierd door Vereniging Bartiméus Sonneheerdt.
Nieuwe richtlijnen voor de Audiomaquette zijn na de 30 oktober presentatie opgesteld. Met deze richtlijnen konden vervolg stappen gezet worden en ging de bouw van de pilotmaquette van start. Deze werd op 24 januari 2013, onder grote belangstelling, door kamervoorzitter mevrouw Anouchka van Miltenburg en presentator Vincent Bijlo onthuld.
Met de pilotmaquette werd de testfase afgesloten en konden wij de definitieve richtlijnen opstellen. Hierin werd voor het eerst ook duidelijk omschreven aan welke duurzaamheidseisen de Audiomaquette moest voldoen. Vervolgens konden wij begin april een definitieve offerte aan de Tweede Kamer voorleggen.
In juni 2013 ontvingen wij het bericht van de Tweede Kamer dat zij door bezuinigingen niet instaat was om de bouw van de Audiomaquette volledig te bekostigen. De bouw van de Audiomaquette werd vertraagd en Geluid in Zicht begon fondsen aan te schrijven om het ontstane gat in de begroting te vullen.
In januari 2014 startte GiZ met een crowdfunding actie op www.voordekunst.nl. Dankzij 180 donateurs kon GiZ op 8 maart 2014 groenlicht geven voor de bouw van de definitieve Audiomaquette.